Hayli Gubbi Yanardağı 12 Bin Yıl Sonra Patladı
Etiyopya’nın kuzeyindeki Hayli Gubbi yanardağı, 12 bin yıl aradan sonra pazar günü patladı. Oluşan kül bulutları Kızıldeniz’i aşarak uzak bölgelere yayıldı.
Etiyopya’nın kuzeyinde yer alan Hayli Gubbi yanardağı, 12 bin yıl sonra ilk kez pazar günü güçlü bir patlama yaşadı. Patlama, 14-15 kilometre yüksekliğe ulaşan dev bir kül bulutu oluşturdu ve bu bulut Kızıldeniz’i geçerek Yemen, Umman ve Hindistan’a doğru ilerlemeye başladı.
Uzak ve kurak Afar bölgesinde bulunan yanardağ, çevresindeki köyleri külle kaplarken can kaybı bildirilmedi. Hayli Gubbi, Hawaii’deki Mauna Loa gibi kalkan tipi bir yanardağdır. Genellikle lav akıntıları üreten bu tür yanardağların bu şekilde dev kül bulutu oluşturması, bilim insanlarını şaşırttı.
İngiltere Bristol Üniversitesi’nden yer bilimci Juliet Biggs, patlama hakkında yaptığı değerlendirmede, 12 bin yıl önceki tarihin son patlama olduğuna dair şüpheleri olduğunu belirtti. Bu bölgede daha önce fark edilmemiş patlamaların olabileceğini ifade etti.
ABD’deki North Carolina Eyalet Üniversitesi’nden volkan bilimci Arianna Soldati, magma oluşumu sürdükçe patlamanın mümkün olduğunu vurguladı. Bir yanardağ, bin ya da 10 bin yıl boyunca sessiz kalabilir; ancak magma var olduğu sürece patlayabilir.
Hayli Gubbi, Afrika ve Arabistan plakalarının ayrıldığı Doğu Afrika Çatlağı üzerinde yer alıyor. Bu plakalar yılda yaklaşık 1-1,5 santimetre uzaklaşıyor ve bu ayrılma magma yüzeye doğru yükselmesine neden oluyor. Bilim insanları, patlamanın sinyallerinin daha önce geldiğini belirtiyor. Temmuz ayında yakınlardaki Erta Ale yanardağı da patlamıştı.
Ayrıca uydu görüntüleri, magmanın Hayli Gubbi’nin altına doğru girdiğini göstermişti. Zirvede yoğun beyaz bulutlar görülmüş ve yanardağ zemini birkaç santimetre yükselmişti. İngiltere Southampton Üniversitesi’nden araştırmacı Derek Keir, patlama sırasında bölgede olduğunu ve kül örnekleri topladığını söyledi. Bu örnekler, yanardağın gerçekten 12 bin yıldır aktif olup olmadığını ortaya koyacak.
Smithsonian Enstitüsü’ne göre Hayli Gubbi, Holosen döneminde (son 12 bin yıl) kayıtlı bir patlama göstermemişti. Ancak bu yeni patlama, bölgenin ne kadar az araştırıldığını gözler önüne seriyor.
Toulouse Volkanik Kül Danışma Merkezi, patlamanın sona erdiğini ancak kül bulutunun kuzey Hindistan’a doğru ilerlediğini bildirdi. Kül hareketinin ardından Ortadoğu üzerinden geçen uçaklar için uyarı verildi. Dubai uçuşları için yolculara durumu takip etme çağrısı yapıldı. Havayolları, kül takibini uluslararası güvenlik protokollerine göre sürdürüyor.
İlgili Haberler: Yapay Zeka, Santorini’deki Deprem Fırtınasını Aydınlattı · OpenAI, Yapay Zeka Cihazının İlk Prototipini Tanıttı