JUNO: Dağın Altındaki Dev Nötrino Dedektörü İlk…

Çin’in güneyindeki Kaiping dağlarının altında yer alan JUNO, devasa bir nötrino dedektörü olarak ilk gözlemlerini başarıyla gerçekleştirdi.

İnşası on yıl süren JUNO, Çin’in güneyindeki Kaiping dağlarının altında yer alan devasa bir nötrino dedektörüdür. Bu dedektör, ilk gözlemlerini olağanüstü bir doğrulukla tamamlamıştır.

Bilim insanları, kütlesiz ve neredeyse hiç elektrik yükü taşımayan nötrinoların peşinde uzun yıllardır çalışmaktadır. Bu parçacıkların, evrendeki en yaygın madde türü olduğu düşünülmektedir. Her saniye trilyonlarca nötrino görünmez bir şekilde vücudumuzdan geçmektedir.

Birçok araştırma grubu nötrinoları gözlemlemeyi başarmış olsa da, düşük enerji seviyeleri nedeniyle bu parçacıkları tespit etmek oldukça zordur. Ancak 2025 yılı boyunca gerçekleştirilen bazı deneylerde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

Bu nedenle, Çin’de inşa edilen Jiangmen Yeraltı Nötrino Gözlemevi (JUNO), uzun süredir beklenen atılımlara hazırlanıyor.

JUNO, 20 bin ton ağırlığında devasa bir küresel nötrino dedektörüdür. İnşası on yıl süren bu yapı, 350 milyon dolardan fazla bir maliyete sahiptir. Tek amacı, nötrinoların kütle sıralamasını belirlemektir.

Henüz sadece 86 gün önce faaliyete geçmiş olmasına rağmen, JUNO dikkat çekici sonuçlar elde etmiştir. Almanya’daki Mainz Üniversitesi’nden araştırmacılar, dedektörün nötrino salınım parametrelerini geçmişteki tüm deneylere kıyasla çok daha yüksek bir hassasiyetle ölçmeyi başardığını açıklamıştır.

Yıllar önce Güneş’ten gelen nötrinolar ilk kez tespit edildiğinde, beklenen miktarın çok altında parçacık gözlemlenmişti. Bu durum, “güneş nötrino gerilimi” olarak adlandırılan bir gizem yaratmıştı. Daha sonra nötrinoların yolculuk sırasında farklı türlere dönüşebildiği keşfedilince bu sorun çözülmüştür.

JUNO’nun yeni verileri, bu dönüşümün hassas ölçümlerini doğrulayarak cihazın olağanüstü bir doğrulukla çalıştığını göstermektedir. JUNO Proje Yöneticisi Yifang Wang, basın açıklamasında, “Sadece iki ayda ulaşılan bu hassasiyet, JUNO’nun tam olarak planlandığı gibi çalıştığını gösteriyor” demiştir.

Her ne kadar Çin’de kurulmuş olsa da, JUNO uluslararası bir bilim seferi niteliğindedir. İtalya, Fransa, Rusya, Almanya ve ABD’nin de aralarında bulunduğu 17 ülkeden 700’ün üzerinde araştırmacı, bu devasa gözlemevinin çalışmalarına katkı sağlamaktadır.

İlgili Haberler: HUAWEI nova 14 Pro: Pro Seviye Kamera ile Türkiye’de · Roborock Qrevo CurvX: Evin Estetiğini Yeniden Tanımlıyor